Rusya ve Ukrayna’dan yetkililerin üç yıl sonra ilk kez direkt görüşmelerde karşılıklı olarak masaya oturması beklentisi ile gözler İstanbul’a çevrildi.
Hafta boyunca Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in İstanbul’a gidip gitmeyeceği beklenirken Rusya’nın Çarşamba akşamı açıkladığı müzakere heyetinde ne kendisi, ne de Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov yer aldı.
Bunun ardından “Putin giderse ben de gidebilirim” diyen Trump’ın da İstanbul’a gitmeyeceği açıklandı.
Başlangıçta Perşembe yapılması planlanan müzakereler de ertelendi. Yeni beklenti, bugün başlaması yönünde.
Bu gelişmelerin ardından konuşan ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, müzakerelerde büyük bir gelişme beklemediğini söyledi.
Rubio Perşembe akşamı Antalya’daki NATO dışişleri bakanları toplantısının ardından “Başkan Trump ve Başkan Putin birebir etkileşime girmedikçe bu konuda büyük bir ilerleme olmayacağını düşünüyorum” dedi.
ABD lideri Trump da BBC’nin Air Force One uçağında, Rusya’nın müzakerelere düşük seviyeli bir heyet göndermesinin hayal kırıklığı yaratıp yaratmadığı sorusuna “Putin’le ikimiz bir araya gelmedikçe bir şey olmayacak” dedi ve ekledi:
“Ben orada olmazsam gelmeyecekti ve ister beğenin ister beğenmeyin ikimiz bir araya gelmedikçe bir şey olacağını düşünmüyorum.
“Ama bunu çözmemiz gerekecek çünkü çok fazla kişi ölüyor.”
Trump uygun olması durumunda Cuma günü Türkiye’deki müzakereye katılabileceğini açıklamıştı. Fakat daha sonra büyük ihtimalle Washington’a gideceğini söyledi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de Perşembe günü Ankara‘da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştükten sonra İstanbul’a bir heyet göndereceklerini açıkladı.
Zelenskiy: Rusya savaşı bitirmek istemiyor
Zelenskiy, savunma bakanının başkanlık yapacağı heyeti, “Trump ve Erdogan’a saygıdan” göndereceğini söyledi ve “Rusya savaşı bitirmek istemiyor” dedi.
Ön şart olmadan konuşmaya hazır olduklarını söyleyen Zelenskiy, Putin’e “Buluşalım” çağrısı yaptı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Devlet Başkanı Danışmanı Vladimir Medinski başkanlığındaki Rus heyet ile Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde Perşembe akşam saatlerinde başlayan bir görüşme gerçekleştirdi.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgilere göre, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio başkanlığındaki ABD heyeti, Ukrayna Savunma Bakanı başkanlığındaki Ukrayna heyeti ve Medinski’nin başında olduğu Rus heyeti Cuma günü İstanbul’da olacak.
ABD, Ukrayna ve Türkiye arasında; ayrıca Rusya, Ukrayna ve Türkiye arasında üçlü formatta görüşmeler yapılması bekleniyor.
ABD, Rusya, Ukrayna ve Türkiye’nin katılımıyla dörtlü bir görüşme yapılıp yapılmayacağı ise henüz netlik kazanmadı.
Ukrayna lideri Zelenskiy, Esenboğa Havalimanı’nda yaptığı kısa açıklamada, Rus heyetinin “konu mankeni” gibi göründüğünü söylemişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “konu mankeni” çıkışı yapan Zelenskiy için “zavallı” tabirini kullandı.
Moskova’dan Perşembe günü boyu yapılan açıklamalarda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in İstanbul’a gitmeyeceği tekrarlandı.
İstanbul‘daki Rus heyetine Putin’in danışmanı Vladimir Medinskiy başkanlık ediyor.
Gazetecilere konuşan Medinskiy, Rusya’nın İstanbul’daki görüşmeleri Ukrayna ve Rusya arasında 2022’de yapılan son yüz yüze görüşmelerin “bir devamı olarak değerlendirdiğini” belirtti.
Medinskiy Rusya’nın “olası ödünleri tartışmaya hazır ve çalışma modunda olduğunu” söyledi.
Rus yetkili Ukrayna liderinin “düşük düzeyli” diye tanımladığı heyetinin “tüm ilgili alanlardaki başlıca yetkililerden” oluştuğunu da ekledi.
Medinskiy, 2022’de savaşın başlamasından hemen sonra, Belarus ve İstanbul’da yapılan görüşmelerde de Rus heyetine başkanlık etmişti.
Beştepe’deki görüşme
Ukrayna tarafından yapılan resmi açıklamalarda, Moskova’nın “düşük profilli bir heyet” göndermesine tepki gösteriliyor.
İstanbul’daki Rusya konsolosluğunda dünya basınına konuşan Medinskiy, Putin’in talimatıyla göreve atandıklarını ve “müzakere için gerekli tüm yetki ve yetkilere sahip” olduklarını savundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy arasındaki görüşmeye ilişkin de Beştepe’den açıklama yapıldı.
Erdoğan’ın görüşmede doğrudan müzakerelerin önemine vurgu yaptığı ifade ediliyor.
Açıklamada, “Cumhurbaşkanı Erdoğan müzakerelere başlanması için tarihi nitelikte bir fırsat yakalandığını, gerek teknik düzeyde gerek liderler seviyesinde görüşmeleri çok güçlü biçimde desteklediğini belirtti” deniliyor.
Zelenskiy, X hesabından yapılan paylaşımla Erdoğan’a teşekkür etti.
Ukrayna lideri mesajında, “Müzakerelerin gerçekten sonuç verici olmasını sağlamak için yakın koordinasyonu sürdüreceğiz” dedi.
Antalya’da NATO toplantısı
Barış görüşmeleri gündemiyle eş zamanlı olarak Antalya‘da da NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı yapıldı.
Ev sahibi Dışişleri Bakanı Fidan, yaptığı konuşmada devam eden süreçten umutlu olduğunu söyledi.
Antalya’da olan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, “bir sonraki adımı” atması gerekenin Rusya olduğunu savundu.
Antalya’daki toplantıda konuşan ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da, Donald Trump’ın barışa giden tüm mekanizmalara açık olduğunu söyledi.
Estonya Dışişleri Bakanı Margus Tsahkna ve İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy Rusya’yı, İstanbul’a düşük profilli bir heyet gönderdiği gerekçesiyle eleştiriyor.
Putin’in günlerdir İstanbul’da yapılması planlanan görüşmelere katılıp katılmayacağı merak ediliyordu.
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’dan Körfez ülkeleri gezisinin ikinci durağı Katar’a geçerken uçakta konuşan Trump “Benim orada olmamı tercih edeceğini biliyorum ve bu da bir ihtimal. Savaşı sona erdirebilirsek, bunu düşüneceğim” demişti.
Reuters’ın aktardığına göre Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva da Çarşamba günü Putin’i arayarak Türkiye’ye gitmesini istemişti.
Fakat bu çağrılar karşılık bulmadı.
Trump, Rusya ve Ukrayna arasında 30 günlük bir ateşkes istiyor ve Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy de buna destek veriyor.
Ancak Putin önce görüşmelerin başlamasını istediğini ve bu müzakerelerde ateşkesin ele alınabileceğini söylemişti.
Rus lider 11 Mayıs Pazar günü Ukrayna’yla İstanbul’da “herhangi bir önkoşul olmadan” doğrudan görüşme yapılmasını önermişti. Ancak Putin bu açıklamasında görüşmelerde ülkesini kimin temsil edeceğini söylememişti.
Zelenskiy ise sadece Putin’in katılması halinde görüşmelerde yer alacağını açıklamıştı.
Zelenskiy ve Putin yalnızca Kasım 2019’da Paris’te yüz yüze görüşmüştü.
İki ülke arasındaki son doğrudan diyalog ise Mart 2022’de, Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasından haftalar sonra İstanbul’da gerçekleşmişti.
Kaynak: T24
Bir yanıt bırakın