AB üyesi ülkelerin devlet ve hükümet liderleri bugün Brüksel’de özel bir dorukta bir ortaya gelecek. Kritik olarak bedellendirilen toplantının iki ana gündem hususu var.
Bunlardan birincisi Avrupa savunması. AB, bu alanda yeni bir sayfa açmayı planlıyor.
İkinci mevzu ise ABD’nin askeri yardımı askıya aldığı, askeri istihbarat paylaşımını kestiği Ukrayna’ya takviye.
AB önderlerinin işi iki hususta da epeyce güç.
Amerikan idaresinin Avrupa ile ABD ortasındaki bağları temelinden sarsan ve Ukrayna’da 2022’den bu yana izlenen politikayı neredeyse tam bilakis çeviren adımları AB’yi önemli biçimde zorluyor.
Birlik başşehirleri İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra oluşturulan sistemin ve ABD’yle kurulan sıkı münasebetlerin eski formatta sürmesinin artık çok kolay olmadığı gerçeğiyle karşı karşıya kaldı.
AB’nin savunma alanında daha özerk olması ve kendi ayakları üzerinde güçlü bir formda durabilmesinin gerekliliği yıllardır tartışılan bir mevzu.
Yoğun tartışmalara rağmen bu mevzuda besbelli biçimde fark yaratabilecek somut ve kapsamlı adımlar atıldığını söylemek kolay değil.
800 milyar euroluk öneri
Brüksel’deki dorukta bu alanda kelamdan aksiyona geçilmesi hedefleniyor. Bu bağlamda AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen‘in, 4 Mart’ta açıkladığı 800 milyar Euro’luk Avupa’yı Tekrar Silahlandır paketi tartışmalarda kıymetli yer tutacak.
Von der Leyen yıllara yayılacak bu paketin bir ögesi olarak üye ülkelerin savunma harcamaları için kaynak yaratma maksatlı 150 milyar Euro’luk ortak AB borçlanması da önerdi.
Ortak borçlanmayla, hava ve füze savunması, topçu sistemleri, füzeler, mühimmat ve insansız hava araçlarına karşı sistemler üzere gereksinimlerin karşılanmasında maliyetlerin düşürülmesi ve birlikte çalışabilirliğin artırılması hedefleniyor.
Getty Images
AB, Ukrayna’daki yeni gerçeklere uyabilecek mi?
Savaşın başlangıcından bu yana Ukrayna’da ABD’yle birlikte hareket eden AB, ekonomik ve askeri imkanlarını seferber etmiş durumda.
Bu yaklaşım, bir iki ülke dışında, şu ana kadar pek sorgulanmıyordu. ABD Başkanı Donald Trump‘ın tavrı, AB’nin bu bahisteki hesaplarını da altüst etti.
Liderler, Brüksel’deki dorukta her şeyden evvel oluşan yeni durumu tartacaklar.
Bu doruktan de Ukrayna’ya öngörülebilir askeri ve siyasi dayanak kelamı çıkacak.
Bununla birlikte, birden fazla bilinmeyen karşısında takınılacak hal netleştirilmeye çalışılacak.
Liderler, Ukrayna’da barış için müzakerelere geçme ihtimali, başlaması halinde müzakerelerden ateşkes çıkma ihtimali, ateşkes sonrası mümkün bir barış muahedesine Avrupa’nın iştiraki, güvenlik garantileri, muhtemel barış muahedesi sonrasındaki durum üzere mevzulara da eğilecekler.
Bu alandaki tartışmalar şu etapta çok bilinmeyen olduğu için prematüre olarak değerlendirilse de mevcut konjonktür tartışma yapılmasını kaçınılmaz kılıyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski‘nin de tepe için Brüksel’de olması bekleniyor.
Türkiye de bilgilendirilecek
Son devirde savunma ve Ukrayna kelam konusu olduğunda Türkiye’ye bakışa ait olarak şu ana kadarki halinden farklı bir çizgiye gelen AB, tepe sonrasında da pek olağan olmayan bir adım atacak.
AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen ve AB Dışişleri ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Türkiye, İngiltere, İzlanda ve Norveç’i, “AB dışı ortaklar” sıfatıyla, videokonferans usulüyle bilgilendirecekler.
Zirvenin sonuçlarının iletileceği bilgilendirmede bu ülkelerin görüşleri de alınacak.
Kaynak: T24
Bir yanıt bırakın